Odszkodowanie za wypadek przy pracy
Wypadek przy pracy to zdarzenie, które nastąpiło w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych i które skutkowało urazem lub śmiercią. W przypadku takiego zdarzenia pracownik ma prawo do ubiegania się o różne świadczenia, w tym jednorazowe odszkodowanie. Aby dochodzić swoich praw, warto zrozumieć, jakie kroki należy podjąć oraz jakie obowiązki ciążą na pracodawcy i pracowniku.
Nie czekaj – sprawdź, jak możemy Ci pomóc już teraz.
Razem znajdziemy najlepsze rozwiązanie dostosowane do Twojej sytuacji.
Czym jest wypadek przy pracy?
Zgodnie z przepisami prawa, wypadek przy pracy to zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w związku z wykonywaną pracą i spowodowało uszczerbek na zdrowiu lub śmierć pracownika. Definicja ta obejmuje różne okoliczności, takie jak wypadki podczas realizacji obowiązków służbowych, w drodze między miejscem pracy a innym miejscem związanym z wykonywaniem pracy, a także w sytuacjach wyjątkowych, jak podróże służbowe.
W przypadku wypadku przy pracy, ubezpieczonemu przysługuje określony katalog świadczeń, zgodnie z art. 6 ustawy o ubezpieczeniu społecznym. Lista tych świadczeń jest zamknięta, co oznacza, że na podstawie tej ustawy nie można ubiegać się o inne świadczenia niż wymienione. Jednakże, możliwe jest dochodzenie dodatkowych roszczeń uzupełniających na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego.
Rodzaje świadczeń przysługujących poszkodowanemu
Do świadczeń przysługujących ubezpieczonemu po wypadku przy pracy należą:
- Jednorazowe odszkodowanie – świadczenie wypłacane w przypadku stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego wypadkiem przy pracy.
- Renta z tytułu niezdolności do pracy – przyznawana osobom, które w wyniku wypadku stały się niezdolne do wykonywania dotychczasowej pracy.
- Zasiłek chorobowy – świadczenie wypłacane za okres niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy.
- Świadczenie rehabilitacyjne – przysługuje po wyczerpaniu zasiłku chorobowego, jeśli ubezpieczony nadal jest niezdolny do pracy, ale dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy.
- Renta szkoleniowa – dla osób, które muszą zmienić kwalifikacje zawodowe z powodu niezdolności do pracy w dotychczasowym zawodzie.
- Renta rodzinna – przysługuje uprawnionym członkom rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty.
- Dodatek do renty rodzinnej – dodatkowe świadczenie dla uprawnionych członków rodziny pobierających rentę rodzinną.
- Dodatek pielęgnacyjny – dla osób wymagających stałej opieki i pomocy ze względu na niezdolność do samodzielnej egzystencji.
- Zasiłek wyrównawczy – dla pracowników, których wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek poddania się rehabilitacji zawodowej.
Pokrycie kosztów leczenia – w zakresie stomatologii, szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, zgodnie z przepisami ustawy.
Wypadek w pracy a ZUS – rola ubezpieczeń społecznych
System ubezpieczeń społecznych obejmuje ubezpieczenie wypadkowe, które finansuje świadczenia dla poszkodowanych pracowników. Odszkodowanie z ZUS może zostać przyznane tylko wtedy, gdy wypadek został odpowiednio udokumentowany, a jego okoliczności spełniają kryteria określone w przepisach.
Pracodawca ma obowiązek zgłoszenia zdarzenia do ZUS w ciągu 7 dni od wystąpienia wypadku. W przeciwnym razie pracownik może samodzielnie zwrócić się do ZUS z wnioskiem o wszczęcie procedury.
Wsparcie Semper24.eu w dochodzeniu odszkodowania za wypadek przy pracy
W przypadku wypadku przy pracy, który skutkuje uszczerbkiem na zdrowiu, warto skorzystać z pomocy Semper24.eu. Nasz zespół posiada wieloletnie doświadczenie w reprezentowaniu poszkodowanych na każdym etapie postępowania – od sporządzania niezbędnej dokumentacji, poprzez zgłoszenie roszczeń i negocjacje z ubezpieczycielem, aż po ewentualne postępowania przed sądem. Dzięki indywidualnemu podejściu i specjalistycznej wiedzy, pomagamy uzyskać należne świadczenia oraz wywalczyć uczciwe odszkodowanie po wypadku w pracy.
Odszkodowanie od pracodawcy – kiedy przysługuje?
Odszkodowanie od pracodawcy przysługuje, gdy wypadek przy pracy jest wynikiem jego zaniedbań, takich jak brak przeszkolenia pracownika, niewłaściwe wyposażenie miejsca pracy czy brak odpowiednich procedur BHP. Odpowiedzialność pracodawcy może obejmować: pokrycie kosztów leczenia i rehabilitacji,zwrot utraconych dochodów, zadośćuczynienie za uszczerbek na zdrowiu.
W przypadku poważnych zaniedbań pracownik może dochodzić odszkodowania w drodze powództwa cywilnego, gdzie sąd ocenia winę pracodawcy i określa wysokość rekompensaty.
Wypadek w pracy a odpowiedzialność pracownika
Chociaż pracodawca ma obowiązek zapewnienia bezpiecznych warunków pracy, w niektórych sytuacjach odpowiedzialność za zdarzenie może spoczywać także na pracowniku. Jeśli wypadek był wynikiem rażącego zaniedbania zasad bezpieczeństwa przez pracownika (np. celowego działania, pracy pod wpływem alkoholu), świadczenia mogą zostać ograniczone lub odmówione.
Co zrobić w przypadku odmowy odszkodowania?
W sytuacji, gdy ZUS lub pracodawca odmawia wypłaty odszkodowania, pracownik ma prawo odwołać się od decyzji. W przypadku ZUS odwołanie należy złożyć do właściwego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. W sporze z pracodawcą konieczne może być wniesienie pozwu cywilnego, popartego dokumentacją medyczną i świadkami zdarzenia.
Aktualne stawki odszkodowań 2025
Kwota jednorazowego odszkodowania jest ustalana na podstawie przeciętnego wynagrodzenia. Przysługuje ona w wysokości 20% przeciętnej pensji za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. W przypadku zwiększenia stopnia uszczerbku o co najmniej 10 punktów procentowych można ubiegać się o dodatkową wypłatę odszkodowania.
Od 1 kwietnia 2024 roku do 31 marca 2025 roku obowiązują następujące kwoty odszkodowań:
- 1 431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.
- 1 431 zł za każdy procent uszczerbku w przypadku zwiększenia jego wartości o co najmniej 10 punktów procentowych.
- 25 044 zł w razie orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji.
- 25 044 zł dla małżonka lub dziecka zmarłego ubezpieczonego lub rencisty.
- 12 522 zł dla innych członków rodziny uprawnionych do odszkodowania po zmarłym ubezpieczonym lub renciście.
- 25 044 zł jako dodatkowe odszkodowanie dla małoletniego sieroty zupełnej.
- 128 799 zł jednorazowego odszkodowania dla małżonka lub dziecka zmarłego pracownika – jest to świadczenie wypłacane rodzinie w przypadku śmierci pracownika w wyniku wypadku przy pracy.
Procedura ubiegania się o odszkodowanie
Aby otrzymać jednorazowe odszkodowanie, konieczne jest przejście przez określoną procedurę:
- Zakończenie leczenia lub rehabilitacji
Proces ubiegania się o odszkodowanie rozpoczyna się po zakończeniu leczenia lub rehabilitacji. Lekarz orzecznik ZUS ocenia stan zdrowia poszkodowanego i określa stopień uszczerbku na zdrowiu. - Sporządzenie dokumentacji
Pracodawca jest odpowiedzialny za sporządzenie protokołu powypadkowego lub karty wypadku, w zależności od okoliczności zdarzenia. Dodatkowo należy dostarczyć zaświadczenie lekarskie potwierdzające stan zdrowia poszkodowanego oraz inne niezbędne dokumenty. - Złożenie wniosku
Kompletną dokumentację należy złożyć w ZUS. W większości przypadków to pracodawca zajmuje się przesłaniem wymaganych dokumentów w imieniu pracownika. - Decyzja ZUS
ZUS ma obowiązek wydać decyzję o przyznaniu odszkodowania w ciągu 14 dni od otrzymania pełnej dokumentacji. Jeśli wniosek jest kompletny i spełnia wszystkie wymagania, wypłata świadczenia odbywa się szybko i bez komplikacji.
Obowiązki pracodawcy w przypadku wypadku przy pracy
Działania wstępne po wypadku
W przypadku wypadku przy pracy, pracodawca musi niezwłocznie:
- podjąć działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie w miejscu zdarzenia,
- poinformować okręgowego inspektora pracy oraz prokuratora w przypadku wypadków śmiertelnych, ciężkich, zbiorowych lub innych zdarzeń kwalifikujących się jako wypadek przy pracy,
- zapewnić poszkodowanemu pierwszą pomoc,
- ustalić okoliczności oraz przyczyny zdarzenia i wprowadzić środki zapobiegające podobnym sytuacjom w przyszłości.
Pracodawca zobowiązany jest również pokryć wszelkie koszty związane z ustaleniem przyczyn i okoliczności wypadku, a także prowadzić analizę przyczyn zdarzeń i stosować środki zapobiegawcze wynikające z tej analizy.
Obowiązek zabezpieczenia miejsca wypadku
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r., pracodawca jest zobowiązany do zabezpieczenia miejsca wypadku aż do momentu ustalenia jego przyczyn. W tym czasie maszyny i urządzenia techniczne, które mogły być przyczyną wypadku, nie mogą być ponownie uruchamiane, chyba że jest to niezbędne dla bezpieczeństwa. Położenie przedmiotów i maszyn nie powinno być zmieniane, o ile nie jest to konieczne z uwagi na zabezpieczenie zdrowia lub życia. Miejsce zdarzenia musi być odgrodzone i niedostępne dla osób nieuprawnionych.
Powołanie zespołu powypadkowego
Pracodawca jest zobowiązany powołać zespół powypadkowy, którego zadaniem jest szczegółowe ustalenie przyczyn i okoliczności wypadku. W skład zespołu wchodzą pracownik służby BHP oraz społeczny inspektor pracy. W sytuacji, gdy w zakładzie nie działa służba BHP, obowiązki te przejmuje osoba wyznaczona przez pracodawcę lub specjalista spoza zakładu pracy. Jeśli w zakładzie brakuje również społecznego inspektora pracy, w skład zespołu wchodzi przedstawiciel pracowników posiadający odpowiednie kwalifikacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. W przypadkach, gdy w zakładzie pracy nie ma możliwości utworzenia dwuosobowego zespołu, zadania te są realizowane przez pracodawcę we współpracy z zewnętrznym specjalistą.
Zadania zespołu powypadkowego
Zespół powypadkowy realizuje szereg działań mających na celu szczegółowe wyjaśnienie przyczyn wypadku. Należą do nich:
- zebranie relacji świadków wypadku,
- uzyskanie opinii lekarza lub innych specjalistów, jeśli jest to konieczne,
- analiza zebranych dowodów i określenie środków profilaktycznych mających na celu zapobieganie podobnym zdarzeniom w przyszłości,
- przeprowadzenie oględzin miejsca zdarzenia, stanu maszyn i urządzeń, a także warunków pracy,
- wykonanie fotografii lub szkiców dokumentujących miejsce zdarzenia,
- wysłuchanie wyjaśnień poszkodowanego, jeśli pozwala na to jego stan zdrowia.
Protokół powypadkowy
Po zakończeniu analizy zespół powypadkowy sporządza protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku zgodnie z obowiązującym wzorem. Protokół ten powinien być przygotowany w ciągu 14 dni od zgłoszenia wypadku. Następnie, pracodawca zatwierdza dokument w ciągu 5 dni, chyba że wymagane są poprawki. Poszkodowany ma prawo zapoznać się z treścią protokołu przed jego zatwierdzeniem i zgłosić ewentualne uwagi. W przypadku wypadku śmiertelnego podobne uprawnienia przysługują członkom rodziny.
Rejestr wypadków przy pracy
Pracodawca jest zobowiązany do prowadzenia rejestru wypadków przy pracy. Rejestr ten powinien zawierać:
- imiona i nazwiska poszkodowanych,
- miejsce i datę wypadku,
- informacje dotyczące skutków wypadku,
- datę sporządzenia protokołu powypadkowego,
- stwierdzenie, czy wypadek kwalifikuje się jako wypadek przy pracy,
- datę przekazania wniosku do ZUS o świadczenia związane z wypadkiem,
- liczbę dni niezdolności do pracy i inne istotne informacje.
Co to jest uszczerbek na zdrowiu?
Uszczerbek na zdrowiu definiuje się w dwóch kategoriach:
- Stały uszczerbek na zdrowiu – trwałe naruszenie sprawności organizmu, które nie rokuje poprawy w przyszłości. Jest to uszkodzenie zdrowia, które będzie towarzyszyć poszkodowanemu do końca życia.
- Długotrwały uszczerbek na zdrowiu – naruszenie sprawności organizmu, które trwa co najmniej 6 miesięcy, ale istnieje możliwość jego poprawy w wyniku leczenia lub rehabilitacji.
Określenie rodzaju i stopnia uszczerbku na zdrowiu jest podstawą w procesie ubiegania się o jednorazowe odszkodowanie.
